Περί συναισθημάτων, αρχών και αξιών.

Τι είναι το συναίσθημα; Μια σύγκριση ανάμεσα στις τωρινές και τις χθεσινές προσλαμβάνουσες. Μια σύγκρουση, ή μια συμφωνία, συμφιλιώση, αποδοχή. Επεξεργάζεται ο εγκέφαλος τις μνήμες και τις βάζει σε αντιπαρέθεση με το τώρα, σε παρόμοιες συνθήκες. Το "τώρα" προσπαθεί ν' αλλάξει το χθες ή να δημιουργήσει καλύτερες παραστάσεις για τις μνήμες του "αύριο". Κι ενώ γίνονται όλ' αυτά, αφήνεσαι στην ευφορία των στιγμών που έρχονται σαν επανόρθωση ή σαν ανταμοιβή για όλα τ' ανεκπλήρωτα που είχες ονειρευτεί. Γεμίζει η ψυχή από χαρά, ανοίγουν οι ουρανοί, καταργείται ο θάνατος, υπάρχει μόνο ανάδυση, τα σκοτεινά λαγούμια με κάποιο μαγικό τρόπο έχουν καταργηθεί. 

Τι είναι το συναίσθημα; Η δύναμη που σε ξαπλώνει στη γη ή σ' ανεβάζει. Η αιτία που γελάς, κλαις, λυπάσαι, συμπονείς, χαίρεσαι, οργίζεσαι, αηδιάζεις. Και υπάρχουν κάτι άνθρωποι που λένε ότι έχουν καταφέρει να το ελέγξουν. Ελέγχω το συναίσθημα όμως, δεν σημαίνει ότι το καταργώ εκτός κι αν είσαι ένας homus reptile. Αν έχεις δηλαδή παγωμένο φιδίσιο αίμα που κυλάει στις φλέβες σου. 

Για όλους τους υπόλοιπους το συναίσθημα, είτε ανεξέλεγκτο είτε υπό έλεγχο, επηρεάζει τις πράξεις, τις αποφάσεις, τη θεώρηση του κόσμου, τη στάση μας μέσα στον κόσμο. Γιατί πριν από τη στιγμή της σύγκρισης του τώρα με το χθες, έχουμε αποτυπώσει μέσα μας τις αξίες μας, σύμφωνα με το συναίσθημα που μας δημιούργησε η εκάστοτε εμπεριία μας, από τα παιδικά μας ακόμα χρόνια. 

Άρα το συναίσθημα είναι συνδεδεμένο και με τις αξίες μας. Πάει να πει πως όταν του επιτρέψω να με καταλάβει, τις λαμβάνω αναπόφευκτα υπόψη. Αν τις αγνοήσω, είναι σα να καταργώ ολόκληρο τον ψυχορακτήρα που χτίστηκε πάνω σε αυτές, με αυτές, εξαιτίας αυτών. Ώστε και το πιο ανεξέλεγκτο συναίσθημα έχει έτσι κι αλλιώς τους περιορισμούς του. Κι επειδή αυτό ακριβώς συμβαίνει στον κάθε άνθρωπο που δεν είναι homus reptile, δεν υπάρχει κανένας λόγος στον κόσμο να το φοβόμαστε. Μπορούμε να φοβόμαστε μόνο τους ανθρώπους φίδια, γιατί δεν ξέρεις τι να περιμένεις από αυτούς ή ακιρβώς επειδή ξέρεις. 

Τα συναισθήματα όλων μας λοιπόν έχουν προκύψει από τις αξίες μας. Η θέα της δυστυχίας δεν έχει τον ίδιο αντίκτυπο στον κάθε άνθρωπο. Έτσι μπορεί να καταλάβει κανείς και γιατί υπάρχουν τόσες μεγάλες αντιθέσεις, σε ότι έχει να κάνει με το πως βλέπουμε τους άλλους ανθρώπους. Και ιδίως τους λιγότερο προνομιούχους σε μια κοινωνία. 

Ας γυρίσω πίσω στο συναίσθημα.

Είσαι λοιπόν ένας άνθρωπος με πολλά και πλούσια συναισθήματα από τα οποία διαφαίνεται η ευαισθησία σου απέναντι σε κάθε εκδήλωση της ζωής. Τα πολλά και πλούσια συναισθήματα προϋποθέτουν μια πορεία αυτοσυνείδησης μέσα στο χρόνο. 

Η υπέρτατη αξία ενός τέτοιου ανθρώπου λογικά πλέον είναι η αγάπη. Μεγαλώνει και ωριμάζει εντάσσοντας μέσα σε αυτή τη λέξη όλα τα θετικά συναισθήματα που νιώθει για τον κόσμο που τον περιβάλλει. Ανθρώπους, ζώα και φύση. Μαθαίνει να συνδέει τον εαυτό του με όλ' αυτά, να νιώθει αναπόσπαστο κομμάτι τους γιατί αυτό είναι, μαθαίνει να σέβεται την υπάρξή τους. 

Είσαι όμως κι ένας άνθρωπος που σε ένα βαθμό μικρό ή μεγάλο έχει ενώσει το πνεύμα του με την κοσμική ενέργεια. Μια ενέργεια υποτιμημένη στη σύγχρονη εποχή όχι ως θεωρία αλλά ως λειτουργική κατάσταση, αφού δεν της δίνεται η ευκαιρία να συνεπιδράσει. Τι θα κάνει λοιπόν, που θα βρει το πεδίο μέσα από το οποίο θα συνεχίσει να δρα επάνω στη γη; Ενδεχομένως σε κάθε ζωντανό πλάσμα της φύσης που είναι συνδεδεμένο ακόμα μαζί της. Σε κάθε ζωντανή ψυχή αντιλαμβάνεται την παρουσία της και αλληλεπιδρά όχι μόνο ως άτομο με την έννοια της φυσικής μαζί της, αλλά και ως άτομο, με την ένοια της κοινωνικής υπόστασης, με τους άλλους. 

Δεν είναι εύκολη στη σύγχρονη κοινωνία μια τέτοια φυσική συνάντηση. Γι' αυτό και κάθε φορά που αυτό συμβαίνει αισθάνεσαι ότι δικαιώνεις την ανήσυχη πορεία σου μέσα στα χρόνια. Στην πραγματικότητα πρόκειται για το ταξίδι της συνείδησης στην πορεία της αυτοβελτίωσης. Στο ανέβασμα του εαυτού στο στερέωμα της ενσυναίσθησης. 

Όλ' αυτά είναι εσωτερικές διεργασίες που γίνονται ερήμην κοινωνικών επίταγών. Γιατί αυτές, οι κοινωνικές επιταγές, δεν είναι απαραίτητα και ηθικές. Προσαρμόζονται μάλιστα την κάθε εποχή, ανάλογα με τα συμφέροντα της εξουσίας, κι αυτό που έχει γίνει ξεκάθαρο σε όλες τις εποχές, είναι ότι αυτά, τα συμφέροντα της εξουσίας, είναι απέναντι σε κάθε ξύπνια συνείδηση κι απέναντι σε κάθε ανθρώπινη τάση για ελευθερία. Άρα οι κοινωνικές επιταγές αποτέλεσμα κρατικής και εκκλησιαστικής εξουσίας, είναι στην ουσία θεσμοί που αυτή δημιούργησε, για να μπλοκάρουν την πνευματική ψυχική και υλική μας εξέλιξη. Σωρεία εργαλείων, μαθηματικών υπολογισμών, τεχνικών μεθόδων και κανόνων, δουλεύουν προς αυτή την κατεύθυνση. Μια λίστα από εντολές των "ου" πολύ μεγαλύτερη από τις δέκα εντολές υπάρχει στους γραπτούς και άγραφους νόμους της κοινωνίας. Μια λίστα που έτσι και παραβείς ένα από τα "ου" αυτά, λοιδωρείσαι, περιθωριοποείσαι, δικάζεσαι, τιμωρείσαι, επικηρύσσεσαι, γίνεσαι persona non grata. 

Δεν είναι άξιο απορίας που τα πιο λαμπρά πνεύματα, έχουν βιώσει αυτή την κατάσταση. Λαμπρά πνεύματα, μεγάλες ψυχές, αυτοί που κρατούν το φως στον κόσμο με κόστος την ίδια τους την ύπαρξη. 

Μην ασπάζεσαι λοιπόν τόσο κατανυκτικά αυτή τη μακριά λίστα των "ου" 

Μην την συνδέεις με την ηθική και τα καθήκοντα του ευπρεπούς πολίτη.

Μην τη χρησιμοποιείς για να ασκήσεις εσύ τη δική σου εξουσία επάνω σε έναν άλλο άνθρωπο.

Μην καταδικάζεις εκείνους που την αγνοούν για λόγους τιμής, κι όχι για λόγους ατομικού συμφέροντος.

Μην καταδικάζεις εκείνους που η ίδια αυτή λίστα εξόρισε από τους πιστούς της γιατί δεν έχουν τίποτα να προσφέρουν στην εξουσία.

Μην θεωρείς κεκτημένο σου δικαίωμα, ό,τι είναι αυτό που σχετίζεται με την ψυχή ενός άλλου ανθρώπου. 

Κυρίως μη γίνεσαι το τέρας που τόσο μεθοδικά έχουν προσπαθήσει να σε μετατρέψουν, δημιουργώντας σου ανάγκες και δικαιώματα ενός μικρού εαυτού που δεν λαμβάνει υπόψη του κανέναν άλλον. 

Μπορεί με αυτά τα "μην", να δημιουργηθεί μια άλλη μακριά λίστα από αντίθεση στο κάθε "ου" έχει κανοναρχίσει τη ζωή σου. Δεν είναι απαραίτητο αν δεν έχεις κι αυτή την τάση, να κάτσεις να τα βρεις ένα προς ένα. Το μόνο που χρειάζεται να θυμάσαι είναι ότι είσαι άνθρωπος. Ό,τι νιώθεις το νιώθει και κάποιος άλλος. Ό,τι ανακάλυψες το ανακάλυψαν και άλλοι. Ό,τι αναγνώρισες το ίδιο. Ό,τι αποτελεί ανάγκη ζωτικής σημασίας για σένα αποτελεί και για τον άλλο. Κι ότι ο κοινωνικός θεσμός σου έχει καταχωρίσει σαν δικαίωμα, δεν είναι παρμένο με την άδεια της κοσμικής ενέργειας, ούτε εντάσσεται στο χρέος, των συνειδήσεων που αναζητούν την ηθική τους τελείωση. Είναι απλώς ένα κόκαλο που σου παραχώρησε ο κοινωνικός θεσμός για να μην νιώθεις τόσο έντονα το ζυγό στο λαιμό σου, όταν μπορείς κι εσύ να κάνεις το ίδιο, να γίνεις ο ίδιος ο κοινωνικός θεσμός. 

Κι έτσι ξεκαθαρίζουν τα θέματα περί συνείδησης, αρχών, αξιών και συναισθημάτων.